La captación de la voluntad testamentaria en el ius commune de la Edad Moderna

Autores/as

  • Maurici Pérez Simeón

DOI:

https://doi.org/10.64567/glossae.v1i22.747

Palabras clave:

Captación de la voluntad, testamento, ius commune, dolus, engaño

Resumen

El derecho romano era muy tolerante con la influencia sobre la voluntad de los testadores, especialmente si no conllevaba engaño. Sin embargo, los autores del ius commune, especialmente en el marco del novus usus Pandectarum, hicieron mucho más fácil la anulación de testamentos por captación de la voluntad a través de una redefinición sustancial de dolus malus. Los códigos civiles españoles actuales parecen indicar una vuelta al enfoque romano originario, pero los tribunales españoles se han mantenido fieles a los elementos esenciales de la tradición del ius commune.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Zweyter Theil des Corporis Iuris Fridericiani, Halle, 1751.

Afflictis, M. (D’Afflitto, M.), Decisiones Sacri Consilii Neapolitani, Venetiis, 1557.

Azaustre, Fernández, M. J. “Captación de voluntad en los testamentos y prohibición de confesores de Roma a la actualidad”, Glossae 14 (1917), pp. 70-116.

Bahrdt, Th. G. (Barthius, Th. G.), Observationes ad L III si quis aliquem testari prohib de sermone maritali cum uxore testamenti faciendi causa, Vitemberga, 1757.

Baldelli, N., Disputationum ex morali Theologia libri quinque, Lugduni, 1637.

Bargalii, C. (Bargaglio, C.), De dolo, Hanoviae, 1604.

Blok, P. J. / Molhuysen, P.C., voz “Peck, Pieter”, Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek, Leyden, 1933, p. 779.

Brem, J. G., Dolum bonum advocati, Jenae, 1698 (una tesis dirigida por G. A. Struve en 1679).

Buddaeus, J. F. (Büdden, J. F.), De testamentis summorum imperantium, speciatim Caroli II Hispaniae Regis, Halle, 1701.

Cecco, E. E., Mansilla A. M., “Una profesión insólita y lucrativa: la captatio testamenti”, Revista de Estudios Clásicos 36 (2009), pp. 9-139.

Champlin, E., “Creditur Vulgo Testamenta Hominum Speculum Esse Morum: Why the Romans Made Wills?”, Classical Philology 84,3 (jul. 1989), pp. 211-212.

Champlin, E. Final Judgements: Duty and Emotion in Roman Wills, 200 B.C. – A.D. 250, Berkeley, 1991.

Christinaeus, P. (van Christijnen, P.), Practicarum quaestionum rerumque in Supremis Belgarum

Curiis iudicatarum observatarumque, vol.2, Antverpiae, 1636.

Comitolo, P., Doctrina de contractu universe ad scienciae methodum revocato, Lugduni, 1615.

Cortiada, M., Decisiones Cancellarii et Sacri Regii Senatus Cathaloniae, Lugduni, 1677.

De Cossio, A., “Dolo y captación en las disposiciones testamentarias”, Anuario de Derecho Civil XV (1962), pp. 277-291.

Covarrubias. D., Variarum ex iure Pontificio, Regio & Cesareo resolutionum libri III, Salmanticae, 1552.

De la Ferrière, C., Introduction a la pratique, Paris, 1679.

De Lamo Merlini, O., “Los vicios de la voluntad testamentaria: Apuntes para una interpretación del artículo 673 del Código civil”, Revista General de Legislación y Jurisprudencia 1 (2007), p. 37-50.

De la Torre, A., Memoires et negotiations secrettes de diverses Cours de l’Europe, La Haye, 1722.

Delbene, Th., De oficio S. inquisitionis circa haeresim, Lugduni, 1666.

Del Pozo Carrascosa, P. / Vaquer Aloy, A. / Bosch Capdevila, E., Derecho Civil de Cataluña. Derecho de Sucesiones, Marcial Pons, 2013.

Denisart, J. B., Collection de décisions et de notions relatives a la jurisprudence actuelle, 7ª ed., Paris, 1771.

Dropsie, M. Roman Law of Testaments, Codicils and Gifts in the Event of Death, Philadelphia, 1892.

Duns Scotus, J., Reportata Parisiensia, en Opera Omnia, Parisiis, 1894.

Estor, J. G., Der Teutschen rechtsgelahrheit ander teil, Marburg, 1758.

Farinaceus. P., (Farinacci, P.), Variarum questionum & communium opinionum criminalium liber quintus: De falsitate et simulation titulus decimus sextus, Lugduni, 1612.

Fournier (no consta nombre de pila) / Tarte, J., Décisions notables de la Cour d’Appel de Bruxelles avec les Arrêts les plus remarquables des Cours d’Appel de Liége et de Trèves, et quelques remarques sur des points essentiels de jurisprudence et de procédure civile, Vol. 1 de 1808 (13º de la colección), Bruxelles, 1808.

Friedlander, L., La sociedad romana. Historia de las costumbres en Roma, desde Augusto hasta los Antoninos, México-Buenos Aires, 1982.

Funklerus, G., De testamento quod quis blanditiis invitatus condidit invalido, Lepzig, 1774.

Furgole, J.B., Traité des testaments, codiciles, donations à cause de mort et autres dispositions de dernière volonté, tomo 1, Paris, 1779.

Glück, Ch. F., Ausführliche Erläuterung der Pandecten nach Hellfeld ein Commentar, vol.33, Erlangen, 1830.

Gómez Pomar, F., “Comentaris als arts. 412-3 i ss.”, Comentari al Llibre Quart del Codi Civil de Catalunya (Egea Fernánez, J. ed.), Barcelona, 2009, p. 121.

González Tornel, P., “Arte y propaganda en Italia ante la muerte de Carlos II de España. Imágenes, libro y panfletos entre Austrias y Borbones”, Potestas 6 (2013), pp. 225-253.

Guasco, A., L'indegnità a succedere tra bona ereptoria e diritto di rapresentazione, Napoli, 2018.

Gutiérrez Masson, L., “Actio ad implendam legitimam firmitatem testamenti conservandi causa: la preterición testamentaria parcial en derecho romano”, Bullettino delll’Istituto di Diritto Romano “Vittorio Scialoja” 103/104 (2000/2001), pp. 185-202.

Hiltropius, F. (Hiltrop, F.), Processus judiciarius ad celebriorum moderni saeculi Tribunalium practicam observationem perspicua brevitate accommodatus, Coloniae Agrippinae, 1735.

Hofacker, C. C., Principia Iuris Civilis Romano-Germanici, tomo primero, Tubinga, 1788.

Hommelius, C. F. (Hommel, K. F.), Rhapsodia quaestionum in foro quotidie obvenientium, Baruthi, 1769

Hopkins, K., Death and renewal, Cambridge, 1983.

Hubnerius, M. (Hübner, M.), Commentaris de diferentiis iuris omnibius in scholis et foro versantibus, Francofurti, 1616.

Koch, C. F., Das Recht der Foderungen nach Gemeinem un nach Preußischem Recht, vol.2, Berlin, 1859.

Kreittmayr auf Offenstetten, W. X, A., Anmerkungen über den Codicem Maximilianeum bavaricum civilem, 3ª parte, München, 1821.

Lancillotti, G. (Lancelotto, G.), In consuetudinem Alexandrinam prohibentem, maritum ultra certum modum uxori relinquere commentarium, Alexandria, 1579.

Landsberg, E., “Samuel Stryk”, Allgemeine Deutsche Biographie (ADB), tomo 36, Leipzig, 1893, pp. 699–702.

Lenel, O., “Das erzwungene Testament”, Zeitschrift der Savigny-Stiftung - Romanistische Abteilung 10 (1889), pp. 71-82.

Manzius, C., Tractatus rationalis de testamento valido vel invalido, Francofurti, 1681.

Mascardus, J. (Mascardi, G.), Conclusiones probationum, vol. 1, Francofurti, 1661.

Menochius, I. (Menochio, G.), De arbitrariis iudicum quaestionibus et causibus centuriae sex, Coloniae Allobrogum, 1630.

Menochius, I. (Menochio, G.), De praesumptionibus consecturis, signis et indiciis commentaria, Genevae, 1686.

Molinaeus, C. (Du Moulin, Ch.), Commentarius in Codicem Sacratissimi Imperatoris Iustiniani, Hanoviae, 1604.

Mullerus, P. (Müller P.), Georgi Adami Struvi Syntagmati Iuris Civilis cum additionibus Petri Mulleri, Francofurti et Lipsiae, 1698.

Otto, E., “Dissertatio de dolo bono ad l.1 §.3 D. de dolo malo”, Dissertationes iuris publici et priva pars prima, Trajecti ad Rhenum, 1723, pp. 496-561.

Pacifici-Mazzoni, E., Codice civile commentato con la legge romana, le sentenze dei dottori e la giurisprudenza, Firenze, 1875, vol. 2.

Peckius, P. (Peck, P.), Tractatus de testamentis coniugum, Coloniae Agrippinae, 1665.

Peregrinus, M. A., Resolutionum forensium de iure et privilegiis Fisci libri quatuor, Coloniae Agrippinae, 1683.

Pérez, D., Ordenanzas reales de Castilal recopiladas y compuestas por el Doctor Alonso Díaz de Montalvo, Madrid, 1779.

Pérez Simeón, M.,

- Nemo pro parte testatus pro parte intestatus decedere potest. El principio de

incompatibilidad entre la sucesión testamentaria y la intestada en el derecho romano,

Madrid, 2001.

- “La facultas agendi en la querela inofficiosi testamenti clásica”, Iura 65 (2017), pp. 239-276.

Du Plessis. J. / Zimmermann, R., “The Relevance of Reverence: Undue Influence Civilian Style”, Maastricht Journal of European and Comparative Law 10-4 (2003), pp. 345-379.

Pothier, R. J., Oeuvres de Pothier, contenant les traités du droit français, Paris, 1825.

Ricci, F., Corso teorico-pratico di diritto civile, vol.3, Torino, 1878.

Rojo Ajuria, L., El dolo en los contratos, Madrid, 1994

Romero Coloma, A. M., “Dolo, fraude, violencia e intimidación: problemática jurídica de los vicios testamentarios”, Revista de Derecho de Familia 57 (2012), pp. 293-310.

Scalise Jr., R. J., “Undue Influence and the Law of Wills: a Comparative Analysis”, Duke Journal of Comparative and International Law 19 (2008), pp. 41-106.

Scotti, F., Il testamento nel diritto romano. Studi esegetici, Roma, 2012.

Sichardus, J., In Codicem Iustinaneum praelectiones, Francofurti ad Moenum, 1586.

Sperellus, A. (Sperelli, A.), Decisiones Fori Eclesiastici, Venetiis, 1698.

Stryckius, S., Disssertatio de iure blanditiarum, Francofurti ad Viadrum, 1672.

Smilari, A., La suggestione nelle disposizioni testamentarie, Napoli, 1891

Tellegen, J. W., “Captatio and crimen”, Revue Internationale des Droits de l’Antiquité 387 (1979), pp. 387-397.

Tellegen, J. W., The Roman Law of Succession in the Letters of Pliny the Younger, Zutphen, 1982.

Vaquer Aloy, A., “La protección del testador vulnerable” Anuario de Derecho Civil 68 (2015), fascículo 2, pp. 327-368.

Veyne, P., Historia de la vida privada, I, Madrid, 1987.

Voci, P., Diritto ereditario romano, vol. 1, 2ª ed., Milano, 1967.

Wagner, S., Interzession naher Angehörigen. Eine Untersuchung in historischer und vergleichender Perspektive, Tübingen, 2018.

Wernherius, M. G., Lectissimae commentationes in Pandectas, Segunda parte, Francofurti / Lispsiae, 1779.

Ziegler, C., Dissertatio inaugurale jurídica de testamento tempore pestis privilegiato. Vom privilegio eines zu Pest-Zeiten errichteten Testaments, Wittemberg, 1742.

Zoesius, H. I. (Zoes, H. J.), Commentarius in Codicem iustinianeum, Venetiis, 1757.

Descargas

Publicado

2025-11-24

Cómo citar

Pérez Simeón, M. (2025). La captación de la voluntad testamentaria en el ius commune de la Edad Moderna. GLOSSAE. European Journal of Legal History, 1(22), pp. 243–265. https://doi.org/10.64567/glossae.v1i22.747

Número

Sección

Estudios

Artículos similares

También puede {advancedSearchLink} para este artículo.